“₹3.2 కోట్ల క్లౌడ్‌ సీడింగ్‌ ప్రయోగం వృథా – నిపుణుల విశ్లేష

న్యూ ఢిల్లీ:

ప్రదూషణతో ఊపిరాడని ఢిల్లీ ప్రజలకు ఉపశమనం కలిగించాలనే లక్ష్యంతో ప్రభుత్వం చేపట్టిన కృత్రిమ వర్షం (Cloud Seeding) ప్రయోగం ఫలితం లేకుండా పోయింది. సుమారు ₹3.2 కోట్ల వ్యయంతో జరిగిన ఈ ప్రయోగం పట్ల ప్రజల్లో ఆసక్తి ఉన్నప్పటికీ, వర్షం మాత్రం పడలేదు.

☁️ ప్రయోగం వివరాలు

ఢిల్లీ ప్రభుత్వ పర్యావరణ శాఖ ఆధ్వర్యంలో ఈ ప్రాజెక్టు అమలు చేశారు. ఐఐటీ కాన్పూర్ (IIT Kanpur) శాస్త్రవేత్తల సాంకేతిక సహకారంతో ప్రత్యేక విమానాల ద్వారా సిల్వర్‌ ఐయోడైడ్‌, సోడియం క్లోరైడ్‌ వంటి రసాయనాలను వాయుమండలంలోని మేఘాల్లోకి పంపించారు. లక్ష్యం: మేఘాలను కండెన్స్‌ చేయించి వర్షం కురిసేలా చేయడం.

🌦️ ఎందుకు విఫలమైంది?

వాతావరణ నిపుణుల ప్రకారం —

ఢిల్లీలో ఆ సమయంలో తేమ (Moisture) స్థాయి చాలా తక్కువగా ఉండటం ప్రధాన కారణం. క్లౌడ్ సీడింగ్ విజయవంతం కావాలంటే వాయుమండలంలో తగిన తేమ, దట్టమైన మేఘాలు, సరైన గాలి ప్రవాహం ఉండాలి. కానీ ఆ రోజుల్లో ఢిల్లీలో మేఘాలు చాలా పలచగా ఉండటంతో, రసాయనాలు ప్రయోజనం ఇవ్వలేకపోయాయి. కొన్ని ప్రాంతాల్లో కేవలం 0.1 మిల్లీమీటర్ల వర్షం మాత్రమే నమోదైంది.

🧪 నిపుణుల అభిప్రాయం

వాతావరణ శాస్త్రవేత్తలు, పర్యావరణ నిపుణులు ఇలా అంటున్నారు –

“కృత్రిమ వర్షం ఒక తాత్కాలిక పరిష్కారం మాత్రమే.

దీని ద్వారా కాలుష్యం తగ్గడం సాధ్యమే కానీ దీర్ఘకాలిక పరిష్కారం కావాలంటే వాహన ఉద్గారాలు, పారిశ్రామిక వ్యర్థాలు, పొలాల్లో మంటలు వంటి మూల కారణాలను అరికట్టాలి.”

💰 వ్యయప్రయోజనాలపై ప్రశ్నలు

ఈ ప్రయోగం విజయవంతం కాకపోవడంతో ఖర్చు చేసిన కోట్ల రూపాయలపై విమర్శలు మొదలయ్యాయి. నిపుణులు భావిస్తున్నారు – పర్యావరణ నియంత్రణకు ఇంత ఖర్చు పెట్టడం కంటే వాయు కాలుష్య నియంత్రణ మౌలిక చర్యలు (ప్లాంట్లు, ఎమిషన్‌ కంట్రోల్‌ యూనిట్లు, ఎలక్ట్రిక్‌ వాహన ప్రోత్సాహం మొదలైనవి) మరింత ఫలప్రదమని.

📰 ముఖ్యాంశాలు

ఢిల్లీలో కృత్రిమ వర్షం ప్రయత్నం విఫలం. తేమ కొరత కారణంగా మేఘాలు స్పందించలేదు. ₹3.2 కోట్ల ప్రయోగం ప్రజల నిరాశకు కారణం. ఐఐటీ కాన్పూర్‌ నిపుణులు తేమ సమస్యని ప్రధాన కారణంగా పేర్కొన్నారు.